Spina Bifica Occulta

Wat is spina bifida?

Als een tandje van een rits ontbreekt of als iets tussen twee tandjes komt, gaat de ritssluiting niet meer dicht. Spina bifida betekent letterlijk gespleten wervelkolom. Een ritssluiting is dan ook een goede vergelijking. Bij spina bifida zijn de wervelkolom en de neuraalbuis die zich daarin bevindt niet volledig gesloten. We spreken dan van een sluitingsdefect. Als de neuraalbuis niet sluit, kunnen de daaromheen liggende weefsels niet goed dichtgroeien. De wervelbogen, die de buis aan de buitenkant moeten omringen, blijven ook open. Spieren, vetweefsel en huid ter plaatse kunnen ontbreken en het zenuwweefsel is niet goed ontwikkeld.

Verschillende vormenEr zijn twee vormen: spina bifida occulta en spina bifida aperta. Hoewel het gaat om dezelfde afwijking, zien beide vormen er aan de buitenkant verschillend uit. We spreken over spina bifida occulta ('verborgen open rug'), wanneer het neuraalbuisdefect nog met huid bedekt is. Spina bifida aperta ('open rug') is meteen na de geboorte zichtbaar: de rug is daadwerkelijk open en er zit een soort wond.

Spina bifida occulta Bij spina bifida occulta is, zoals gezegd, de huid over de open rug gegroeid. Daardoor is niet altijd direct te herkennen dat er sprake is van spina bifida. Soms kan de intacte huid wel lichte afwijkingen laten zien, zoals abnormale verkleuring (pigmentatie), abnormale beharing, een vetgezwel of een putje in de middellijn. Meestal worden bij de geboorte echter geen afwijkingen gevonden en openbaren deze zich pas op latere leeftijd. Dat kan zelfs nog op volwassen leeftijd.

Bij een spina bifida occulta zit het ruggenmerg dikwijls vastgegroeid aan het omliggende weefsel. We spreken dan van een gekluisterd ruggenmerg of van een 'tethered cord'.
Overigens kan dit tethered cord ook pas in latere jaren ontstaan. Doordat het ruggenmerg vastzit, kan er in de loop van het leven sprake zijn van het optreden of verergeren van de verschijnselen. De ernst van de motorische stoornissen wordt sterk bepaald door het aantal zenuwen dat beschadigd is en welke spieren daardoor beïnvloed worden. Kenmerkend zijn dan vaak:

• slechter lopen,
• verminderde spierkracht,
• lage rugklachten,
• een toename van de functiestoornis van de urineblaas en het willekeurig/ ongecontroleerd verliezen van ontlasting (incontinent voor faeces).